فست شارژ چیست؟ معرفی استانداردها و تجهیزات لازم برای فست شارژ

همین سه چهار سال گذشته بود که باتری‌های کم ظرفیت گوشی‌های هوشمند با سرعت کمی شارژ شده و صد در صد شدن شارژ آن‌ها حدود 2 ساعت و نیم طول می‌کشید. اکنون گوشی‌هایی وارد بازار شده‌اند که از فست شارژ 120 واتی پشتیبانی کرده و باتری پرحجم 5000 میلی‌آمپری خود را در کمتر از 20 دقیقه شارژ می‌کنند. تکنولوژی فست شارژ زندگی همه ما را راحت‌تر کرده و باعث شده تا مدت زمان کمتری منتظر شارژ شدن گوشی و دیگر لوازم الکترونیکی خود بمانیم، اما فست شارژ چیست و چگونه کار می‌کند؟ این تکنولوژی چه مزایایی دارد؟ آیا استفاده طولانی مدت از آن، گوشی عمر باتری را پایین می‌آورد؟ در ادامه قرار است پاسخ این سوالات و بسیاری از سوالات دیگری که ممکن است برایتان ایجاد شده باشد را به شما ارائه دهیم. پس اگر شما هم می‌خواهید درباره این فناوری نسبتا نوظهور بیشتر بدانید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

فست شارژ چیست و چگونه کار می‌کند؟

تا قبل از سال 2007 و ورود اپل به دنیای گوشی‌های هوشمند به دلیل ضعیف بودن سخت‌افزار، ظرفیت باتری اهمیت چندانی نداشت و با یک بار شارژ می‌شد از گوشی‌های هوشمند تا چند روز استفاده کرد. پس از سال 2007 و اضافه شدن صفحه نمایش لمسی، دوربین باکیفیت و پردازنده‌های قدرتمند مصرف انرژی گوشی‌ها زیاد شده بود و دیگر امکان قرار دادن یک باتری کم حجم در آن‌ها وجود نداشت.

با افزایش ظرفیت باتری‌ها و پرمصرف‌تر شدن گوشی‌ها کاربران مجبور بودند تعداد دفعات بیشتری موبایل خود را به شارژ بزنند و هر دفعه مدت زمان بیشتری طول می‌کشید تا صددرصد شارژ شوند. همین مسئله کمپانی‌های فعال در این زمینه را به فکر انداخت تا با افزایش توان ورودی برق، سرعت شارژ شدن باتری را افزایش دهند.

برای آشنا شدن با طرز کار فست شارژ بهتر است ابتدا با مفهوم ولتاژ، آمپراژ و توان (که با وات سنجیده می‌شود) آشنا شوید. آمپراژ مقدار الکتریسیته‌ای است که از شارژر به باتری و از باتری به اجزای گوشی منتقل می‌شود. ولتاژ سرعت و شدت جریان الکتریسیته است. از ضرب کردن ولتاژ و آمپراژ به مقدار توان می‌رسیم.

در ابتدا اکثر گوشی‌ها باتری بسیار کوچکی (حدود 500 میلی‌آمپر ساعت) داشتند و با توان 2.5 وات شارژ می‌شدند. این توان، حداکثر توانی بود که کابل‌های USB آن زمان می‌توانستند تحمل کنند. البته بعدها با معرفی USB 3.0 این مقدار به 4.5 وات افزایش پیدا کرد اما هنوز راه درازی تا فست شارژهای 120 واتی که امروز می‌بینیم باقی مانده بود.

امروزه حتی گوشی‌های ارزان قیمت نیز از فست شارژ 15 وات پشتیبانی می‌کنند و این تکنولوژی تبدیل به قابلیتی ضروری برای موبایل‌ها شده است. زیرا با استفاده از شارژرهای قدیمی ساعت‌ها طول می‌کشد تا باتری‌های پرظرفیت امروزی را شارژ کرد.

برای بهره بردن از تکنولوژی فست شارژ چه وسایلی نیاز داریم؟

یکی از اشتباهاتی که در بین بسیاری از کاربران گوشی‌های هوشمند رایج است این است که یک شارژر فست شارژ که توان بالایی دارد می‌تواند هر گوشی را سریعتر شارژ کند. در حالیکه حتما خود گوشی نیز باید بتواند توان بالای برق ورودی را مدیریت کرده و آن را به باتری تزریق کند. حداکثر توان ورودی هر گوشی معمولا در قسمت مشخصات در بخش باتری نوشته شده است. اگر شارژری با توانی بالاتر از آن عدد استفاده کنید گوشی شما سریعتر شارژ نمی‌شود و حتی ممکن است به باتری آن آسیب وارد کند.

دیگر مسئله مهمی که در فست شارژ به آن توجه نمی‌شود کیفیت کابل است. کابل‌ها نیز توان مشخصی را می‌توانند تحمل کنند و در صورت استفاده از یک کابل بی‌کیفیت یا حتی کابل باکیفیتی که از توان بالایی پشتیبانی نمی‌کند، سرعت شارژ شدن گوشی شما را پایین می‌آورد. پس اگر خواستید از قابلیت شارژ سریع استفاده کنید از کیفیت و ظرفیت کابل شارژتان نیز غافل نشوید.

استانداردهای مختلف فست شارژ

درست است که نحوه کار فست شارژ به صورت کلی یکسان است اما در هر کمپانی از تکنولوژی‌ها و روش خاص خود برای این کار استفاده می‌کند. در هنگام خرید کابل و شارژر دانستن استانداردی که گوشی شما از آن استفاده می‌کند اهمیت دارد. در ادامه به چند مورد از استانداردهای معروف اشاره می‌کنیم:

Quick Charge کوالکام

کوالکام غول سخت‌افزار آمریکایی است که پروتکل مخصوص به خود را برای شارژ دارد. بسیاری از گوشی‌هایی که از SoCهای کوالکام استفاده می‌کنند از این پروتکل پشتیبانی می‌کنند. Quick Charge که به اختصار QC نامیده می‌شود با مدیریت برق ورودی و تغییر ولتاژ سرعت شارژ را افزایش می‌دهد. این استاندارد همچنین در بسیاری از تبلت‌ها نیز وجود داشته و اکثر پاوربانک‌ها نیز از آن پشتیبانی می‌کنند. برای شارژ با پروتکل QC هم شارژر و هم دستگاهی که شارژرش می‌کنید باید از QC پشتیبانی کنند.

بعضی از استانداردهای معروف فست شارژ نیز مبتنی بر Quick Charge کوالکام هستند که از آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• TurboPower (موتورولا)
• Mi Fast Charge (شیائومی)
• Adaptive Fast Charging (سامسونگ)

QC ورژن‌های مختلفی دارد که در ورژن اول آن توان ورودی گوشی 10 وات بوده و در ورژن 5 آن به بالای 100 وات می‌رسد.

USB Power Delivery (USB PD)

این استاندارد در سال 2012 معرفی شد و به سرعت به رایج‌ترین استاندارد شارژ سریع بین گوشی‌های هوشمند تبدیل شد. این استاندارد پنج رنج مختلف سرعت و توان دارد که از 10 وات شروع شده و به رقم خیره کننده 240 وات نیز می‌رسد. بیشتر گوشی‌های میانرده و ارزان‌قیمت امروزی از این استاندارد پشتیبانی کرده و با ولتاژ 12 در 1.5 آمپر (18 وات) شارژ می‌شوند. با توجه به فراگیر بودن این استاندارد، بسیاری از پاوربانک‌ها از آن پشتیبانی می‌کنند. گوشی‌های کمپانی اپل از این استاندارد برای شارژ شدن استفاده می‌کنند.

Warp Charge وان پلاس

یکی از سریعترین فست شارژهای حال حاضر در اختیار گوشی‌های وان پلاس است. مخصوصا تا پیش از استفاده از فست شارژ 33 وات و بالاتر، وان پلاس بالاترین سرعت شارژ را در بین تمامی گوشی‌های هوشمند داشت. یکی از مزایای این استاندارد، کمتر داغ شدن باتری است. داغ شدن باتری عمر و کارایی آن را کاهش می‌دهد. در این استاندارد بخشی از فرایند شارژ که معمولا در گوشی شکل می‌گیرد در شارژر اتفاق افتاده و حرارت اصلی در خود شارژر شکل می‌گیرد و مانع داغ شدن گوشی می‌شود. همچنین وان پلاس در جعبه گوشی‌های خود شارژر فست شارژ را قرار می‌دهد. متاسفانه بسیاری از کمپانی‌ها شارژر را از جعبه گوشی‌های خود حذف کرده‌اند یا شارژری با توان پایین را در جعبه قرار می‌دهند و کاربر را مجبور به خرید جداگانه شارژر می‌کنند.

درگاه‌های سازگار با فست شارژ

اکثر گوشی‌ها و لوازم الکترونیکی جدید مجهز به پورت USB-C هستند. USB-C از فست شارژ پشتیبانی می‌کند و توان آن بسته به نوع گوشی متفاوت است.

یکی دیگر از پورت‌هایی که از فست شارژ پشتیبانی می‌کند پورت لایتنینگ است که توسط اپل برای انتقال دیتا و دریافت الکتریسیته در آیفون‌ها قرار داده می‌شود.

چه گوشی‌هایی از فست شارژ پشتیبانی می‌کنند؟

پاسخ این سوال به این بستگی دارد که فست شارژ را چه توانی در نظر بگیرید. اگر شارژ شدن با توان 10 وات معیار شما باشد به جرات می‌توان گفت که تمام گوشی‌هایی که در پنج سال گذشته تولید شدند از شارژ با حداقل توان 10 وات پشتیبانی می‌کنند. اما اگر بخواهید معیار را شارژ با توان 25 یا 30 وات درنظر بگیرید هنوز گوشی‌های بسیاری هستند که از این سرعت‌ها پشتیبانی نمی‌کنند. میانرده‌های قدیمی‌تر شیائومی با توان 18 وات شارژ می‌شوند اما الان اکثر گوشی‌های این کمپانی از فست شارژ 33 وات پشتیبانی می‌کنند. سریعترین فست شارژ موجود در ایران که یکی از سریعترین‌ها در جهان نیز به شمار می‌رود متعلق به کمپانی شیائومی است. 11T Pro شیائومی با توان 120 وات شارژ می‌شود و تنها در 17 دقیقه باتری 5000 میلی آمپری این گوشی را از صفر به 100 درصد می‌رساند.

گوشی‌های قدیمی سامسونگ از فست شارژ 10 وات استفاده می‌کنند. البته چند سال است که حتی سری A سامسونگ از توان 15 وات و حتی 25 وات استفاده می‌کنند. اما بسیاری از آن‌ها مانند A52 و A52s با وجود پشتیبانی از فست شارژ 25 وات، همراه با شارژر 15 وات عرضه می‌شوند و اگر بخواهید با حداکثر سرعت ممکن گوشی خود را شارژ کنید چاره‌ای ندارید جز اینکه به صورت جداگانه شارژر 25 واتی را تهیه کنید.

از همه عقب‌تر در این زمینه اما اپل است. اپل همواره به تولید محصولات باکیفیت و مدرن اما گران شهرت داشته در گوشی‌های جدید خود یک فست شارژ 20 واتی قرار داده که البته همان را نیز جداگانه باید تهیه کنید. تا پیش از این سامسونگ نیز در پرچمداران خود از فست شارژ 25 وات استفاده می‌کرد که در پرچمداران جدید خود، این رویه را تغییر داده و گوشی‌های خود را به فست شارژ 45 وات مجهز کرده است.

مزایای استفاده از فست شارژ

واضح‌ترین فایده فست شارژ، سریعتر شارژ شدن دستگاه ما است. با توجه به ظرفیت بالای باتری‌ها، مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا با شارژرهای معمولی آن‌ها را شارژ کرد. اکثر ما نیز به طور مداوم به گوشی خود نیاز داریم و می‌خواهیم در کوتاه‌ترین زمان ممکن مجددا از گوشی خود استفاده کنیم. فست شارژ قطعا در این زمینه کمک زیادی می‌کند.

یکی دیگر از مزایای فست شارژ، مکانیزم‌های ایمنی آن‌هاست. الکتریسیته اگر از کنترل خارج شود می‌تواند آسیب زیادی به ما و یا دستگاه‌های الکترونیکی ما وارد کند. مکانیزم‌های ایمنی قرار داده شده در گوشی‌ها و شارژرهای استاندارد تضمین می‌کنند که فرایند شارژ بدون هیچ مشکلی انجام می‌شود و در حین شارژ آسیبی به شارژر، گوشی و یا حتی خود ما وارد نخواهد شد. مکانیزم‌های ایمنی جلوی گرم شدن بیش از حد گوشی را گرفته و از ایجاد مشکلاتی مانند اتصال کوتاه که منجر به سوختن قطعات گوشی می‌شود جلوگیری می‌کند.

از دیگر مزایای فست شارژ امکان بکارگیری باتری‌های حجیم‌تر در گوشی‌های هوشمند است. در گذشته به دلیل کند بودن شارژرها، امکان استفاده از باتری‌های پرظرفیت بر روی گوشی‌ها وجود نداشت زیرا فرایند شارژ آن‌ها ساعت‌ها طول می‌کشید. با وجود فناوری شارژ سریع، امروزه باتری‌هایی با ظرفیت 6 یا 7 هزار میلی‌آمپر ساعت را در گوشی‌های مختلف می‌بینیم که در زمان نسبتا کوتاهی شارژ می‌شوند.

معایب استفاده از فست شارژ

سرعت بالای شارژ با استفاده از تکنولوژی فست شارژ باعث شده تا بسیاری فکر کنند که این سرعت بالا بی‌هزینه نیست و به باتری آسیب وارد می‌کند اما باید بگوییم که خود فست شارژ هیچ آسیبی به گوشی و باتری آن وارد نمی‌سازد.

باتری گوشی به دلیل ساختاری که دارد به مرور ضعیف‌تر شده و مقداری از ظرفیت خود را از دست می‌دهد. مهمترین عاملی که باعث ضعیف شدن باتری می‌شود حرارت است. بنابراین هرچه گوشی شما کمتر در معرض حرارت قرار بگیرد باتری آن بهتر قابلیت خود را حفظ خواهد کرد. خیلی‌ها فکر می‌کنند توان بالای شارژ باعث داغ شدن باتری می‌شود. باید بدانید که هنگامی که گوشی خود را با فست شارژ 65 وات شارژ کنید ورودی برق گوشی شما همواره 65 وات نیست و این عدد فقط پیک توان ورودی را نشان می‌دهد. در ابتدای شارژ، گوشی با سرعت بالایی شارژ می‌شود اما هرچه می‌گذرد توان پایین‌تر می‌آید تا به باتری فشار زیادی وارد نشود و دمای آن بیش از حد بالا نرود.

یکی از مشکلات فست شارژ اثر روانی آن بر کاربران است. با وجود اینکه دانشمندان بر روی گرافن کار می‌کنند تا باتری‌هایی با مشکلات کمتر و بازدهی بیشتر تولید کنند اما هنوز باتری‌های لیتیوم یونی و لیتیوم پلیمری بازار باتری‌های دستگاه‌های الکترونیکی را قبضه کرده‌اند. این باتری‌ها عمر مشخصی دارند. به دلیل سرعت بالای شارژ در گوشی‌های جدید، کاربران بدون نگرانی از تمام شدن باتری گوشی از آن استفاده کرده و پس از اتمام باتری آن را به شارژ متصل می‌کنند و پس از مدت کوتاهی پس از فول شارژ شدن گوشی مجددا از آن استفاده می‌کنند. همین شارژ شدن‌های مکرر عمر باتری گوشی را پایین می‌آورد.

سلامت باتری چگونه سنجیده می‌شود؟

برای سنجش عملکرد باتری معیار مشخصی تعریف شده است. در این معیار میزان ظرفیت واقعی باتری پس از 800 بار پر و خالی شدنش مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. اگر باتری 80 درصد ظرفیت اولیه خود را حفظ کرده باشد باتری سالم ارزیابی می‌شود اما اگر کمتر از بیش از 20 ظرفیت اولیه خود را از دست داده باشد، باتری باکیفیتی نبوده یا به شکل غیراستانداردی شارژ می‌شده است.

در تنظیمات بخش Battery Health گوشی‌های اپل می‌توان مشاهده کرد که چه مقدار از ظرفیت اولیه باتری خود را حفظ کرده‌اند. با استفاده از اپ‌های مختلف این امکان برای گوشی‌های اندرویدی نیز فراهم است. خود اپل ادعا کرده که گوشی‌های این کمپانی 80 درصد از ظرفیت خود را بعد از 500 بار شارژ شدن حفظ می‌کنند. شیائومی که این روزها فست شارژ 120 واتی‌اش حسابی سروصدا کرده ادعا می‌کند که بعد از 800 بار شارژ، باتری گوشی‌های 120 واتی 80 درصد از توان خود را حفظ کرده‌اند. اوپو و وان پلاس نیز اعلام کردند که امسال یک گوشی با پشتیبانی از فست شارژ 150 وات معرفی خواهند کرد و این گوشی بعد از 1600 بار شارژ شدن 80 درصد ظرفیت خود را حفظ می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که فست شارژ تاثیر چندانی بر سلامت باتری نمی‌گذارد.

فست شارژ وایرلس چیست؟

همانطور که باسیم می‌توان با فست شارژ با سرعت بالایی گوشی را شارژ کرد به صورت بی‌سیم نیز می‌توان اینکار را انجام داد. شارژرهای بی‌سیم با ایجاد یک میدان مغناطیسی در اطراف باتری، آن را شارژ می‌کنند و اگر گوشی شما از شارژ وایرلس پشتیبانی کند بدون سیم و با داشتن شارژر مخصوص نیز می‌توانید گوشی و دیگر لوازم الکترونیکی‌تان را شارژ کنید.

به دلیل محدودیت‌هایی که در شارژ بی‌سیم وجود دارد معمولا سرعت شارژ باسیم در یک گوشی، از سرعت شارژ وایرلس آن بیشتر است. به عنوان مثال یک گوشی که توان ورودی‌اش با سیم 45 وات است هنگام شارژ بدون سیم توانش به 15 وات کاهش می‌یابد اما باز هم این رقم را می‌توان فست شارژ حساب کرد.

حواستان باشد که استانداردهای فست شارژ وایرلس با استانداردهای فست شارژ باسیم متفاوت است. در شارژ بی‌سیم معمولا از استاندارد Qi استفاده می‌شود و تقریبا تمامی گوشی‌ها و لوازمی که به صورت بی‌سیم شارژ می‌شوند و همچنین شارژرها از این استاندارد پشتیبانی می‌کنند. البته در اینجا هم توان شارژرها و گوشی‌های مختلف با هم متفاوت است و در حالیکه در یک گوشی حداکثر سرعت فست شارژ به 15 وات می‌رسد، در گوشی دیگر این عدد به 50 وات می‌رسد که حتی از شارژ باسیم بسیاری از گوشی‌های هوشمند هم بالاتر است.

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم شما را با فست شارژ و برخی سوالاتی که در این زمینه وجود دارد آشنا کنیم. اگر قصد دارید گوشی خود را به صورت فست شارژ، شارژ کنید اول حداکثر توان ورودی گوشیتان را پیدا کرده و سپس شارژ و کابلی متناسب با آن تهیه کنید. یادتان باشد برای فست شارژ هر سه اهمیت دارند. در هنگام خرید شارژر باید به استاندارد فست شارژ آن نیز دقت کنید که به صورت کامل آن را نیز توضیح دادیم.

همانطور که در ادامه گفتیم فست شارژ آسیبی به گوشی شما نمی‌زند و تنها چیزی که به مرور عمر باتری شما را کاهش می‌دهد حرارت است. سعی کنید باتری گوشی خود را بین 20 تا 80 درصد نگه دارید. به این صورت عمر آن بیشتر شده و هنگام شارژ کمترین میزان حرارت ممکن به آن وارد می‌شود. شارژرهای وایرلس نیز از فست شارژ پشتیبانی می‌کنند و اگر گوشی شما نیز قابلیت شارژ به صورت بی‌سیم را دارد می‌توانید از شارژرهای وایرلس استفاده کنید. امیدواریم که در این مقاله به همه سوالات شما پاسخ داده باشیم و این محتوا برای شما مفید بوده باشد.

دیدگاه شما در مورد فناوری فست شارژ چیست؟ آینده این فناوری هیجان‌انگیز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ سوالات و نظرات خودتان را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.