چطور میزان استفاده از گوشی را کنترل کنیم؟

نیاز غیرقابل انکار ما به تلفن‌‌های هوشمندمان باعث می‌شود ترک گوشی/تلفن برای‌مان سخت شود. مخصوصا اگر شغل‌مان با گوشی سروکار داشته باشد. خوب است بدانیم دقیقا چه زمانی را در روز به صفحه نمایش‌های گوشی‌های‌مان اختصاص می‌دهیم و چطور بتوانیم آن را کنترل کنیم. خصوصاً در این زمان که کودکان برای کارهای مدرسه خود از گوشی استفاده می‌کنند، کنترل میزان استفاده از گوشی هم برای بزرگسالان و هم کودکان اهمیت بالایی دارد.

ابتدا باید از نظر ذهنی آمادگی ترک تلفن را داشته باشیم و فقط در آن زمان می‌توانیم کنترل استفاده از گوشی را یاد بگیریم. سپس راه‌های ترک گوشی را بدانیم و در نهایت بدانیم چگونه از ویژگی‌های امنیتی سیستم عامل‌های اندروید و iOS برای مراقبت از کودکان عزیزمان استفاده کنیم. منبع این مطلب وب‌سایت مشهور WikiHow است.

قدم اول: شکستن موانع ذهنی

یکی از مواردی که ما را پشت صفحه‌های مجازی و گوشی‌های‌مان نگه می‌دارد انواع نگرانی‌ها و احساسات ذهنی است. برای مثال ترس از عقب افتادن (Fear of Missing Out) یکی از این نگرانی‌ها است که تعداد زیادی از کاربران شبکه‌های مجازی را درگیر می‌کند. پیش از هر چیز برای ترک تلفن همراه خود، باید این موانع را پشت سر بگذارید. برای شروع سه کار زیر را انجام دهید. (برای مطالعه هر بخش روی تیتر آن لمس/کلیک کنید.)

یکی از دلایلی که ممکن است باعث شود نتوانیم تلفن را زمین بگذاریم نگرانی است. نکند اتفاق اورژانسی بیفتد؟ اگر اتفاقی بیفتد و گوشی همراهم نباشد چه کنم؟ این ترس‌ها باعث می‌شوند دور شدن از گوشی همراه سخت و با ترس و اضطراب همراه شود. درنتیجه عادت به همیشه همراه داشتن گوشی پیدا کنید.

بهتر است به خود یادآوری کنید که اگر اتفاقی بیفتد، همیشه کمک پیدا می‌شود. و افراد دیگری هستند که تلفن خود را به شما قرض دهند. برای تمرین چند بار بدون همراه بردن گوشی از خانه بیرون بروید. به سرعت کنترل استفاده از گوشی به دست خودتان بازمی‌گردد.

یکی از دلایل دیگری که باعث می‌شود همیشه گوشی به دست باشیم، ترس از دست دادن یک خبر یا اتفاق مهم است. علامت این نگرانی این است که نمی‌توانید گوشی را کنار بگذارید و نگران هستید پیام یا خبری را از دست دهید. به همین خاطر همیشه اطمینان حاصل می‌کنید که گوشی کنارتان باشد. حتی ممکن است آن را به چیزهای مهمتر ترجیح دهید. به مدت زمانی که منتظر می‌مانید تا دوستانتان آنلاین شوند فکر کنید. این زمان را می‌توانید صرف کارهای مفیدتری کنید.

به خود یادآوری کنید که یک ساعت دیر یا زود خبردار شدن از یک اتفاق، تفاوتی ایجاد نمی‌کند. فضای مجازی جایی نمی‌رود. پس به نیازهای مهم‌تر زندگی خود برسید. فقط آنگاه می‌توانید با سلامت روانی و جسمی بیشتری به جمع خانواده و دوستانتان بازگردید.

فراموش نکنید شادی هر شخص متعلق و خاص خود او است. شما هم منحصر به فرد هستید. اگر تعداد لایک‌هایی که دریافت می‌کنید دغدغه و معیار خوشحالی شما شده است، وقت ترک کردن گوشی رسیده تا به علائق حقیقی خود بازگردید. برای کاهش وابستگی خود به فضای مجازی :

سرگرمی جدیدی مانند نقاشی، یک ساز جدید، بافتن یا آشپزی را دنبال کنید.
دنبال موقعیت‌های کاری جدید یا فعالیت‌‌های مفید آموزشی در مدرسه یا دانشگاه بگردید.
اعتماد به نفس خود را تقویت کنید.

قدم دوم: محدود کردن زمان استفاده از گوشی

اولین کاری که می‌خواهید انجام دهید این است که بدانید دقیقاً چه زمانی در روز صرف چه برنامه هایی می‌کنید. دانستن این امر کمک می‌کند تصمیم بگیرید چه برنامه‌هایی را کنار بگذارید و یا میزان استفاده را به چه اندازه کاهش دهید. این کار را می‌توانید از طریق خود گوشی یا به صورت دستی با نوشتن زمانتان در یک دفترچه انجام دهید.

برای انجام اینکار اپلیکیشن‌های زیادی وجود دارد. برای اندروید می‌توانید از اپلیکیشن گوگل Digital Wellbeing و برای سیستم عامل‌های اپل از ویژگی Screen Time در تنظیمات استفاده کنید. البته برخی لانچرهای اندروید مثل لانچر مایکروسافت نیز این اطلاعات را نمایش می‌دهند. اطلاعاتی مثل اینکه در روز هر اپلیکیشن چند بار باز شده و به چه میزان داخل هر کدام زمان صرف کرده اید.
حال که می‌دانید چه زمانی صرف گوشی خود می‌کنید، برای کاهش ‌آن به زمان ایده‌آل برنامه ریزی کنید. برای مثال روزانه ۸ ساعت از گوشی استفاده می‌کنید و می‌خواهید به ۴ ساعت کاهش دهید. حتما به یاد داشته باشید که قدم‌های کوتاه بردارید و صبور باشید. کنترل استفاده از گوشی یک فرایند طولانی مدت و طاقت فرسا است پس بیش از هر چیز نیاز به اراده قوی دارید. حتی اگر روزانه ۱۰ دقیقه کمتر به استفاده از گوشی بپردازید، تا چشم به‌ هم بزنید می‌بینید که موفق به ترک گوشی/تلفن شده اید!

همه می‌دانیم صدای نوتیفیکیشن‌ها تا چه اندازه می‌تواند تحریک کننده باشد. از پیام‌هایی که برایمان می‌آید تا اینکه چه کسی پست‌هایمان را لایک می‌کند. آیا همه ضروری هستند و به آن ها نیاز داریم‌؟ بهتر است به غیر از پیام‌هایی که فکر می‌کنید مهم هستند، اعلانات باقی برنامه‌ها را خاموش کنید. کافی است اعلان لایک پست یا توییت ببینیم تا ساعت‌ها الکی چرخ بزنیم. این حواس پرتی‌ها فقط موجب اتلاف وقتمان می‌شوند.

این یک گام بسیار کلیدی در کنترل استفاده از گوشی است پس حتما آن را انجام دهید. به شما پیشنهاد می‌کنیم کارهای زیر را انجام دهید:

از تنظیمات برنامه‌های نصب شده‌، نوتیفیکیشن اپلیکیشن‌هایی مانند فیسبوک، توییتر و اینستاگرام را خاموش کنید.
معمولا وقتی یک نرم افزار را برای اولین بار نصب و اجرا می‌کنید، از شما سوال می‌شود که آیا تمایل به فعال سازی اعلانات دارید یا نه. بهتر است عادت کنید که همیشه این درخواست را رد کنید.

بسیاری از مردم از گوشی خود برای تنظیم آلارم استفاده می‌کنند. این کار باعث می‌شود اولین چیزی که بعد از بیدار شدن به آن فکر می‌کنیم، گوشی‌مان باشد. در نتیجه ترغیب می‌شویم که نگاهی به نرم افزارهای دیگر همچون اینستاگرام و توییتر بیندازیم. ولی اگر از آلارم ساعت فیزیکی استفاده کنیم دیگر نیازی نیست فورا سراغ گوشیمان برویم. به همین راحتی یکی از بدترین عادت‌های اول صبح مردم امروزی را ترک می‌کنیم.

سعی کنید به طور کلی گوشی از اتاق خوابتان حذف شود. بدین ترتیب اتاقی در خانه خواهید داشت که همیشه خالی از تلفن همراه است و می‌توانید آنجا بدون دغدغه‌های گوشی استراحت کنید. البته این کار به خوابتان نیز بسیار کمک می‌کند از آنجایی که نگاه به نور آبی صفحه نمایش گوشی و تلویزیون و ولوازم مشابه، مشکلاتی همچون دشواری در خوابیدن و کاهش کیفیت آن ایجاد می‌کند.

نیازمان به گوشی‌های هوشمند برای برقراری ارتباط با دیگران غیرقابل انکار است مخصوصا اگر از گوشی برای کار استفاده کنید. بنابراین به جرعت می‌توان گفت کنار گذاشتن کامل آن غیرممکن است. ولی می‌توان کاری کرد که فقط طی ساعات مشخصی سرگرمش باشید. با انجام اینکار دیگر ۲۴ ساعته گوشی در دست ندارید و مخاطبینتان نیز بعد از مدتی به روند کار شما عادت می‌کنند و می‌دانند در چه ساعاتی با شما در تماس باشند. پس نظم خاصی در زندگی خودتان و همچنین مخاطبینتان ایجاد می‌شود.

نگاهی به کارهای روزانه خود بیاندازید. خوب دقت کنید تا ببینید چه ساعاتی از روز اوقات فراغت شما را تشکیل می‌دهند. همان اوقات را برای این کار برگزینید. برای مثال هر روز ۱ ساعت بعد از صبحانه را برای پاسخگویی به پیام‌ها در نظر بگیرید.

این یک مرحله بسیار مهم در کنترل استفاده از گوشی می‌باشد چرا که بخش بزرگی از اعتیادمان به گوشی، به دلیل دسترسی پذیر بودن آن است. خیلی به چک کردن شبکه‌های مجازی ترغیب می‌شویم هر موقع که میبینیم گوشیمان چند قدم آن ورتر قرار دارد. با خاموش کردن گوشی در ساعات مشخص، اوقاتی برای خود ایجاد می‌کنید که توجه‌تان کاملا به فضای واقعی است، نه مجازی.

این کار به خصوص قبل از خواب مفید است. همانطور که پیش‌تر اشاره شد، نور آبی برای کیفیت خواب مضر است.

به جای اینکه گوشی را در هر اتاقی که هستید به شارژ بزنید، بهتر است اتاقی انتخاب کنید که در آن زیاد رفت و آمد نمی‌شود. مثلا به جای آشپزخانه یا اتاق نشیمن، گوشی را فقط در اتاق کار شارژ کنید. اینطوری کمتر جذبش می‌شوید و در نتیجه ترک تلفن آسان‌ترمی‌شود.

قدم سوم: کنترل استفاده فرزندان از گوشی هوشمند

بعضی شرکت‌ها خدماتی ارائه می‌دهند که بتوانید دسترسی فرزندتان به اینترنت را محدود کنید؛ خدماتی همچون بستن دسترسی دستگاه مورد نظر به تمام محتوای تصویری و ویدیویی یا سایت‌های خطرناک و نامناسب. این خدمات بسته به هر شرکت متفاوت است. عده‌ای رایگان و عده‌ای دیگر پولی هستند. ولی هیچ ضرری ندارد که لااقل یک بار هم که شده این مرحله را امتحان کنید.

سراسر اندروید و iOS نرم افزارهای مختلف رایگان و پولی پیدا می‌شود که قابلیت‌های کنترل والدین (Parental Controls) در اختیارتان می‌گذارند. این نرم افزارها به شما اجازه می‌دهند محتوای نامناسب دلخواه خود را روی گوشی فرزندتان فیلتر کنید. اما علاوه بر این، برخی از آنها این قابلیت را دارند که هر چند وقت یک بار فرزندتان را تشویق به استراحت کنند. بسیار کاربردی برای کسانی که معتاد فضای مجازی شده اند اما تمایل به ترک گوشی دارند.

اگر می‌خواهید کودکتان اعتیادش به تلفن را ترک کند پس قوانینی برای کنترل استفاده از گوشی داخل خانه تنظیم کنید. برای مثال سر ساعت مشخص، همه اعضای خانواده تلفن خود را خاموش کنند. یا قبل از خواب همه گوشیشان را جای مشخصی قرار دهند و سپس اول صبح تحویل بگیرند.

حتی برخی والدین با فرزندشان قرارداد می‌نویسند. این شکلی قوانین تنظیم شده را به خوبی می‌دانند و هیچ جای سردرگمی باقی نمی‌ماند. پس اگر راه‌های دیگر ترک تلفن نتیجه ندادند،‌ از این روش دریغ نکنید.

یکی از ساده‌ترین اما مهم‌ترین قوانین فضای مجازی این است که بدانید اگر چیزی به اینترنت آپلود شد، هرگز ۱۰۰٪ شخصی نیست. نوجوانان در دنیای آنلاین به راحتی به دردسر می‌افتند پس لازم است که آنها را از این قاعده آگاه سازید. قوانین فضای مجازی را کاملا رک به آنها توضیح دهید تا از خطرات احتمالی و معمولا جبران ناپذیر آینده دوری کنید.