فرمت‌های مختلف ذخیره عکس در گوشی

فرمت‌های مختلف ذخیره عکس یکی از گیج‌کننده‌ترین قسمت‌ها در موبایل و یا کامپیوتر هستند و با وجود تعداد زیادی فرمت برای ذخیره‌سازی، به یاد سپردن آن‌ها و آشنایی با آن‌ها کمی کار سخت و دشواری است. با توجه به این موضوع حتماً برایتان پیش آمده است که در اینترنت به دنبال یک عکس مناسب برای پروژه درسی، تحقیق و یا مقاله خود بوده‌اید و بعد از یافتن عکس مناسب، به دلیل فرمت اشتباه آن و یا عدم پشتیبانی گوشی موبایلتان از آن فرمت عکس، نتوانسته‌اید از آن استفاده کنید. برای جلوگیری از بروز چنین اشتباهاتی و همچنین آشنایی بیشتر شما با فرمت‌های ذخیره عکس در گوشی و تفاوت آن‌ها و معایب و مزیت‌های هر کدام، این مطلب را فراهم کرده‌ایم.

فرمت عکس وکتور و رستر به چه معنا هستند؟

تصاویر رستر

اغلب فرمت‌های مورد استفاده تصاویر بر پایه فرمت رستر هستند. تصاویر رستر از پیکسل‌های مجزایی تشکیل شده‌اند که هر کدام رنگ، موقعیت و وضوح مختص به خود را دارند. پیکسل‌های تصاویر رستر حالت ایستا و ثابت دارند و به همین دلیل هنگام تغییر اندازه و ابعاد این تصاویر با کشیدگی هر پیکسل مواجه می‌شوید که به افت کیفیت منجر می‌شود. همچنین اغلب فایل‌های تصویری بر پایه رستر حجم بالایی دارند.

تصاویر وکتور

برخلاف تصاویر رستر که حالت پایدار پیکسلی را برای تصاویر ارائه می‌کنند، در فایل‌های تصویری وکتور انعطاف‌پذیری بیشتری را داریم. این تصاویر بر پایه خطوط، منحنی‌ها و اشکال هندسی تشکیل می‌شوند و برای پردازش آن‌ها باید متکی به محاسبات ریاضی باشید.

هر یک از این خطوط و منحنی‌ها تعریف خاصی از رنگ‌ها را دارند و با محاسبات و فرمول‌های خاصی که دستگاه شما انجام می‌دهد، امکان تغییر اندازه و بزرگنمایی این تصاویر بدون هیچگونه افت کیفیتی ممکن است. البته این نوع تصاویر در برخی از دستگاه‌ها و با استفاده از برنامه‌های خاصی قابل استفاده هستند و از فرمت‌های عمومی محسوب نمی‌شوند.

فرمت‌های ذخیره عکس پیش‌فرض در گوشی‌های هوشمند

JPEG/ JPG؛ (Joint Photographic Experts Group)

JPG را می‌توان از نام‌آشناترین و مرسوم‌ترین فرمت‌های ذخیره عکس در تمام دستگاه‌ها دانست که بر پایه فرمت رستر است. با استفاده از فرمت JPG، فشرده‌سازی زیادی بر روی فایل‌های تصویری انجام می‌شود. در اثر این فشرده‌سازی، حجم اشغال شده توسط این تصاویر بسیار کاهش پیدا می‌کند. اما برای اشغال حجم کمتر در حافظه دستگاهتان توسط این فایل‌ها، باید با افت کیفیت تصاویر حاصل از آن‌ها را هم تحمل کنید.

عمومی بودن و قابل استفاده بودن این فرمت بر روی اکثر دستگاه‌های دیجیتالی را می‌توان از مهم‌ترین ویژگی‌های آن دانست و در استفاده از تصاویری با این فرمت به مانع خاصی از این نظر برخورد نخواهید کرد. یک نقطه ضعف برای تصاویر JPG هم افت کیفیت آن‌ها است که در برخی موارد جزییات تصاویر مانند نوشته‌ها و اعداد را کمی غیر قابل تشخیص می‌کند و این فرمت گزینه مناسبی برای تصاویر حاوی متن و اطلاعات اضافی نمی‌باشد.

علاوه بر این، تصاویر JPG بر روی وبسایت‌ها و اینترنت هم قابل استفاده هستند و با توجه به حجم کمی که دارند از بهترین گزینه‌ها برای ارسال با ایمیل هستند. عدم وجود قابلیت Transparency را هم می‌توان از ضعف‌های فرمت JPG دانست که به شما اجازه ادیت و شفاف‌سازی عکس را نمی‌دهد. همچنین در تصاویر JPG پس از هربار ذخیره سازی با افت کیفیت بیشتری مواجه خواهید شد و از دیگر نکات منفی این فرمت است.

PNG؛ (Portable Network Graphics)

PNG هم دیگر فرمت عکس معروفی است که از آن می‌توانید در اغلب دستگاه‌ها از جمله موبایل‌هایتان استفاده کنید. PNG در مقایسه با JPG هنگام ذخیره‌سازی کیفیت بهتری را دارد و حتی با ذخیره‌سازی چندین باره هم افت کیفیت چندانی را در تصاویری با این فرمت نخواهید داشت. البته با توجه به کیفیت بالا و جزییات بیشتر، باید با حجم بالا این تصاویر کنار بیایید و فضای حافظه خود را فدای کیفیت بالا کنید.

از ویژگی‌های دیگر این فرمت ذخیره عکس هم قابلیت Transparency آن است که دست شما را در ادیت تصاویر با این فرمت باز می‌گذارد. همچنین با توجه به کیفیت بهتری که این تصاویر دارند، متن‌ها و اطلاعات عددی در این فرمت کاملاً خوانا خواهند بود و بهترین گزینه برای ذخیره تصاویر حاوی این اطلاعات است. فرمت PNG با توجه به نوع طراحی و بهینه‌سازی‌هایی که دارد، عملکرد خوبی را در زمینه سایت‌های آنلاین دارد و از آن‌ها می‌توانید در سایت‌ها هم استفاده کنید؛ البته توجه داشته باشید که این فرمت حجم بالایی دارد و احتمال دارد باعث کندی سایت شما شود.

GIF؛ (Graphics Interchange Format)

فرمت GIF هم دیگر فرمت مشهوری است که در گوشی‌های هوشمند و دیگر دستگاه‌ها به وفور استفاده می‌شود. در ابتدا بهتر است یک شفاف‌سازی در مورد این فرمت داشته باشیم؛ فرمت GIF فقط برای تصاویر متحرکی که در اینترنت دیده می‌شود، نیست!. اما با محدود شدن محدوده رنگ‌های آن‌ها به ۸ بیت تا ۲۵۶ بیت و فشرده‌سازی با الگوریتم LZW و کاهش حجم به ثلث مقدار اولیه، فرمت عکس GIF یک گزینه بسیار عالی برای ذخیره‌سازی تصاویر انیمیشنی با کمترین حجم ممکن است و اکثر تبلیغات‌های بر روی سایت‌ها و انیمیشن‌های موجود در فضای مجازی بر پایه این فرمت هستند.

تصاویر GIF با وجود حجم کمی که دارند آسیبی به سرعت بارگذاری سایت شما نخواهند زد. البته در کنار این حجم کم باید کمی افت کیفیت محتوای‌تان را هم به جان بخرید. یک مسئله جالب دیگر در رابطه با این فرمت هم نوع تلفظ آن است که توافقی بر روی آن نشده است و برخی آن را جیف تلفظ می‌کنند و گروهی نیز تلفظ گیف را برای این فرمت می‌پسندند.

BMP؛ (Bitmap)

BMP یا Bitmap، فرمت عکس دیگری است که به سادگی در همه‌جا قابل نمایش است. این فرمت که توسط مایکروسافت طراحی شده است مستقل از پردازنده‌های گرافیکی و برنامه‌های مختلف عمل می‌کند و به همین دلیل بر روی تمام دستگاه‌ها مانند موبایل‌ها، مک و ویندوز قابل استفاده است.

در فرمت BMP اطلاعات هر پیکسل به صورت مجزا و همان‌طور که هستند ذخیره‌ می‌شوند و هیچ فشرده‌سازی را در این فرمت شاهد نیستیم. عدم فشرده‌سازی در این فرمت باعث حجم بسیار بالا تصاویر BMP می‌شود و استفاده از این فرمت را بسیار محدود کرده است. امروزه استفاده از فرمت عکس BMP به نوعی به پایان رسیده است و یک فرمت بازنشسته شده است.

PDF؛ (Portable Document Format)

فرمت نام‌آشنا دیگری که بسیار هم مورد استفاده است و مرسوم، فرمت PDF است. البته این فرمت را بیشتر برای ذخیره متن و اسناد مبتنی بر حروف و اعداد می‌شناسید. اما از PDF برای ذخیره عکس‌ها هم می‌توانید استفاده کنید و از فرمت‌های بسیار سازگار با دستگاه‌ها است و به نوعی می‌توان گفت بر روی تمام سیستم عامل‌ها می‌توانید از آن استفاده کنید.

با فرمت PDF هر دو نوع تصاویر رستر و وکتور را می‌توانید ذخیره کنید. کیفیت تصاویر با این فرمت هم خوب هستند و از آن‌ها می‌توانید برای ارائه آمار و اعداد به خوبی استفاده کنید. همچنین امکان جستجو متون بر روی عکس‌هایی با این فرمت در کنار امکان قرار دادن لینک بر روی تصاویر با فرمت PDF، از ویژگی‌های بارز این فرمت است. امکان استفاده و بارگذاری این فرمت بر روی سایت‌ها و محتواهای آنلاین وجود دارد، اما به مانند دیگر فرمت‌ها به صورت خودکار نمایش داده نمی‌شوند و باید جداگانه توسط کاربران دانلود شوند. بیشترین کاربرد این فرمت را می‌توان برای ارائه اسناد، جلد مجلات و کاتالوگ‌ها دانست. همچنین فرمت PDF را می‌توان عمومی‌ترین فرمت برای چاپ کردن داده‌ها دانست که به عنوان انتخاب اول اکثر چاپگرها برای چاپ است.

WebP

این فرمت به طور اختصاصی برای استفاده در محتواهای آنلاین استفاده می‌شود و توسط شرکت گوگل توسعه یافته است. در تبدیل فرمت‌های JPG و PNG به این فرمت با افت کیفیت بسیار کمی مواجه می‌شویم و در عین حال تا ۳۵ درصد حجم تصاویر را کاهش می‌دهد و باعث افزایش سرعت بارگذاری سایت‌ها می‌شود. در این فرمت هر دو حالت فشرده‌سازی با اتلاف و بدون اتلاف هم ممکن است و می‌توانید کمترین افت کیفیت را در کنار کمترین حجم فایل را با آن داشته باشید.

از این فرمت در اکثر مرورگرها مانند گوگل کروم، موزیلا و اپرا استفاده می‌شود، نسخه ۱۴ مرورگر سافاری هم قرار است از این فرمت پشتیبانی کند. علاوه بر این مرورگرها، در پیام‌رسان تلگرام‌ها هم استیکرها با این فرمت ذخیره می‌شوند. اما از مشکلات فرمت WebP این است که برای ادیت تصاویر با این فرمت، از برنامه‌های پیش‌فرض موبایل یا کامپیوتر نمی‌توان استفاده کرد و فقط به کمک برنامه‌هایی تخصصی‌تر و پیشرفته‌تر مانند فوتوشاپ می‌توان آن‌ها را ادیت کرد.

پیشنهاد مطالعه: معرفی اپلیکیشن‌های تبدیل عکس به استیکر

HEIF؛ (High Efficiency Image File Format)

HEIF را می‌توان از جدیدترین فرمت‌های ذخیره تصویر دانست که توسط تیم توسعه دهنده فرمت ویدیویی MPEG معرفی شده است و به عنوان رقیبی جدی برای فرمت JPG شناخته می‌شود. این فرمت در ابتدا توسط شرکت اپل مورد استفاده قرار گرفت و در ادامه در سیستم عامل اندروید هم پشتیبانی از این فرمت ممکن شد و در حال حاضر در اندروید ۱۰ و بالاتر و آی‌او‌اس ۱۱ به بالا، این فرمت قابل استفاده است. با توجه به جدیدتر بودن این فرمت و ویژگی‌هایی نظیر پشتیبانی از رنگ ۱۶ بیتی، HEIF عملکرد بهتر و بهینه‌تری را نسبت به فرمت مرسوم JPG دارد.

همچنین کیفیت بالاتر تصاویر HEIF نسبت به فرمت عکس JPG در عین حجم کمتر، از ویژگی‌ها و برتری‌های دیگر این فرمت جدید است. امکان ادیت گسترده بر روی تصاویر با این فرمت از دیگر نکات مثبت آن است. علاوه بر این، قابلیت بازگرداندن تصاویر به حالت عادی بعد از ادیت هم یک ویژگی بسیار مهم در تصاویر با فرمت HEIF است که برای طراحان بسیار کاربردی است.

البته گسترش محدودتر و عدم پشتیبانی از این فرمت توسط مرورگرهای معروف کمی این عملکرد درخشان را تحت الشعاع قرار می‌دهند. با توجه به این موضوع، روی هم رفته کاربران هنوز هم فرمت‌های عمومی‌تر را ترجیح می‌دهند و برای محبوبیت نزد کاربران باید سازگاری این فرمت بیشتر شود.

چه فرمت عکس دیگری را می‌توان بر روی گوشی استفاده کرد؟

فرمت‌هایی که پیش‌تر معرفی کردیم به طور پیش‌فرض بر روی گوشی قابل استفاده هستند و به برنامه خاصی نیاز ندارند. اما فرمت‌های دیگری مانند PSD که مختص تصاویر ادیت شده با فتوشاپ است را هم می‌توان به کمک برنامه‌ فتوشاپ بر روی گوشی‌ها به نمایش در آورد. همچنین فرمت‌های SVG و TIFF را هم با استفاده از برنامه‌های SVG Viewer و Multi-Tiff Viewer می‌توانید بر روی گوشی خود باز کنید.