تراکم پیکسلی چیست و چه اهمیتی دارد؟

اصطلاح PPI به معنی Pixels per inch یا پیکسل بر اینچ را به عنوان معیار اندازه‌گیری تراکم پیکسلی یاد می‌کنیم. هر اینچ برابر با 2.54 سانتی‌متر است. در یک صفحه نمایش دیجیتالی مانند تلویزیون یا نمایشگر گوشی یا یک دستگاه تصاویر دیجیتال مانند دوربین عکاسی و اسکنر، تراکم پیکسلی را به عنوان اساس کیفیت قرار می‌دهیم.

با توجه به پیشرفت و تقاضای روز افزون برای کیفیت بصری در انواع نمایش‌های دیجیتالی مانند گوشی هوشمند، دوربین عکاسی و کامپیوتر، پاسخ به سوال تراکم پیکسلی چیست بیش از پیش اهمیت دارد. پس با ما همراه باشید تا در ادامه به بررسی مفصل تراکم پیکسلی و اصطلاحات مشابه بپردازیم.

پیکسل چیست؟

قبل از توضیح تراکم پیکسلی، ابتدا باید آشنایی نسبی با مفهوم پیکسل پیدا کنیم. پیکسل‌ها در حقیقت کوچک‌ترین اجزای ساختار یک تصویر دیجیتالی هستند. وقتی روی یک عکس به اندازه کافی زوم کنید، صدها یا هزاران مربع ریز می‌بینید؛ آن‌ها همان پیکسل‌‌ها هستند که پس از تراکم، یک عکس دیجیتالی را تشکیل می‌دهند و همان چیزی است که در نگاه اولیه می‌توانید ببینید.

به تصویر بالا توجه کنید. هر پیکسل با وجود اینکه کوچک‌ترین جزء قابل رویت در یک تصویر دیجیتالی است، خود از تعدادی زیر-پیکسل بسیار ریز به رنگ‌های قرمز، سبز و آبی تشکیل شده است. این مدل رنگ به اصطلاح ‌RGB تلقی می‌شود که مخفف واژگان انگلیسی این سه رنگ‌ است (red, green, blue).

دلیل اینکه چشم انسان نمی‌تواند خود این المان‌های قرمز، سبز و آبی را ببیند، این است که با یکدیگر ترکیب می‌شوند تا چیزی را تشکیل دهند که ما به عنوان پیکسل می‌بینیم و می‌شناسیم. البته این مدل رنگ تنها در زمینه نمایش دیجیتالی تصاویر وجود دارد و در پرینت، شاهد چنین مسئله‌ای نیستیم.

مفهوم و اهمیت تراکم پیکسلی چیست

پیکسل بر اینچ در زمینه‌ی نمایش دیجیتالی تصاویر و نمایشگرها استفاده می شود. در حالی که رزولوشن به تعداد پیکسل‌هایی که در طول و عرض یک صفحه دیجیتالی وجود دارند اشاره دارد، تراکم پیکسلی تعداد پیکسل‌ها در هر اینچ صفحه نمایش را بیان می‌کند. به بیان ساده هر چه تراکم پیکسلی نمایشگر بیشتر باشد، جزئیات و کیفیت بیشتر است. برای به دست آوردن تراکم پیکسل بر اینچ، از طریق رابطه فیثاغورس، قطر نمایشگر به پیکسل را بدست آورید و تقسیم بر قطر نمایشگر به اینچ کنید.

تا اینجا به توضیح پیکسل و تراکم پیکسلی پرداختیم و شناختیم که تراکم پیکسلی چیست. گذشته از نمایشگر، عکس‌ها هم از تراکم پیکسل بر اینچ به عنوان معیار کیفیت استفاده می‌کنند. تصور کنید نمایشگری که با آن مشغول خواندن این متن هستید، تراکم 100 پیکسل بر اینچ داشته باشد و روی آن یک عکس 100ppi و یک عکس 2000ppi داشته باشید.

جالب است بدانید که حتی با وجود اختلاف چشمگیر میان حجم و جزییات دو عکس، هیچ تفاوتی بین آنها دیده نمی‌شود! چرا که صفحه نمایش دستگاه شما حداکثر تراکم پیکسلی 100 دارد و بیشتر از آن نمی‌تواند به نمایش بگذارد. پس نمایشگرهایی که تراکم پیکسلی کمتری دارند، از نمایش تصاویر با جزییات بالا عاجز هستند.

گذشته از تصاویر، مقدار تراکم پیکسل بر اینچ یک نمایشگر با وجود اینکه ممکن است توسط کاربران نادیده گرفته می‌شود، تاثیر بسزایی در تجربه کاربری می‌گذارد. در تصویر بالا به وضوح مشخص است کدام طرف به یک نمایشگر با تراکم پیکسلی بیشتر تعلق دارد. حتی متون ساده هم در تراکم پیکسلی کم، ناخوانا هستند. پیکسل‌ها از فاصله هم به چشم می‌آیند و به طور کلی تجربه استفاده از نمایشگر بالارده‌ای نخواهند داشت.

تفاوت میان PPI و DPI | استفاده صحیح از هر کدام

گاهی اوقات عده‌ای از کاربران از سر عادت، دو اصطلاح PPI و DPI را جابه‌جا و اشتباه مورد استفاده قرار می‌دهند. خوب است تفاوت بین این دو را بدانیم تا بتوانیم به صورت درست بیان و استفاده کنیم. توضیح مختصر و مفید: اصطلاح PPI در زمینه تصاویر دیجیتالی و DPI در زمینه چاپ فیزیکیِ تصاویر دیجیتالی کاربرد دارد.

اصطلاح PPI: هر موقع با تصاویر دیجیتالی سر و کار داشته باشیم، پای PPI یا پیکسل بر اینچ به میان می‌آید. علاوه بر کاربردهایی که پیش‌تر ذکر شد، در زمینه آماده‌سازی تصاویر برای پرینت نیز اهمیت ویژه دارد. شاید در نگاه اول به نظر برسد که هر چه پیکسل بر اینچ بیشتر باشد، بهتر است؛ اما در حقیقت اینطور نیست.

با افزایش تراکم پیکسلی، کیفیت عکس نیز بیشتر می‌شود اما هزینه و نکته منفی این کار افزایش حجم عکس است. بنابراین غالبا تنها زمانی PPI را افزایش می‌دهیم که واقعا نیاز داشته باشیم. جالب است بدانید تراکم 300 پیکسل بر اینچ کیفیت استاندارد صنعت چاپ تصاویر محسوب می‌شود.

اصطلاح DPI: به معنی Dots per inch است و هر موقع با پرینت فیزیکیِ تصاویر دیجیتالی سر و کار داشته باشیم، پای DPI یا نقطه بر اینچ به میان می‌آید. تراکم نقطه‌ای به اندازه‌ی رزولوشن یک پرینتر فیزیکی اشاره دارد. به عبارت دیگر، معیار اندازه گیری رزولوشن یک اسکن دیجیتالی یا تصویر چاپ شده است. هر چه عدد تراکم نقطه‌ای بیشتر باشد، رزولوشن چاپ یا اسکن بیشتری در دست داریم (شبیه به تراکم پیکسلی یا همان PPI).

طریقه‌ی کار یک پرینتر فیزیکی بدین صورت است که با پخش تعداد بسیار زیادی نقطه، یک تصویر را باز تولید می‌کند؛ به همین دلیل است که تراکم نقطه‌ای بر کیفیت و جزئیات پرینت تاثیر مستقیم می‌گذارد. در DPI از مدل رنگ CMYK استفاده می‌شود؛ یعنی رنگ‌های آبی دریایی، سرخابی، زرد و مشکی (cyan, magenta, yellow, key/black).